Bu çalışmanın amacı, Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavı (ÖBBS) 2005 ve 2008 uygulamalarında öğrencilerin Türkçe dersi başarılarıile öğrenci ve okul özelliklerinin ilişkisini belirlemektir. Bu amaç doğrultusundaverilerin analizi için iki düzeyli hiyerarşik lineer modelleme (HLM) yapılmıştır. Çalışma için 2005 ÖBBS uygulamasına katılan 30154 sekizinci sınıföğrencisi ile 2008 ÖBBS uygulamasına katılan 5931 sekizinci sınıf öğrencisiseçilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; 2005 yılında Türkçe başarısı ile ilişkiliolan değişkenler, öğrencinin cinsiyeti, babasının eğitimi, sahip olduğu kitapsayısı, olanakları, okumaya ve Türkçe dersini çalışmaya ayırdığı zamanı, özel ders alma durumu, Türkçe dersinde kendini başarılı bulma derecesi ileöğretim yöntemi değişkenleridir. Bu değişkenlerden öğrencinin cinsiyetidışındaki tüm değişkenlerin Türkçe başarısı ile ilişkisi olumlu yöndedir. Bunagöre, kız öğrencilerin Türkçe başarısı erkek öğrencilerden daha yüksektir veöğrencinin babasının eğitim düzeyi ne kadar yüksekse, kitap sayısı, olanakları, okumaya ve ders çalışmaya ayırdığı zamanı, kendini Türkçedersinde başarılı bulma derecesi ve özel ders alma saati ne kadar fazla iseTürkçe başarısı da yüksektir. Okul düzeyinde ise okulun bulunduğu yerleşimyeri, ilin gelişmişlik düzeyi, okuldaki ortalama sınıf büyüklüğü ve kız öğrenci oranı değişkenleri Türkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre şehirde bulunan, kız öğrenci oranı ve gelişmişlik düzeyi yüksek olan ve sınıf büyüklüğü az olanokullarda Türkçe başarısı daha yüksektir. Ayrıca okulun bulunduğu ilingelişmişlik düzeyi yüksek olan okullarda erkek öğrenci sayısının düşükolduğu, kız öğrenci oranı yüksek olan ve gelişmişlik düzeyi yüksek olanillerde bulunan okullarda özel ders alma saatinin de daha fazla olduğugörülmektedir. ÖBBS 2008 sonuçlarına göre, öğrenci düzeyinde öğrencinincinsiyeti, babasının eğitimi, sahip olduğu kitap sayısı, Türkçe dersine olanilgisi ve çalışmaya ayırdığı zamanı, özel ders alma durumu, kendini başarılıbulma derecesi, okumaya ayırdığı zamanı ve öğretim yöntemi değişkenleriTürkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre kız öğrencilerin Türkçe başarısı erkeköğrencilerden daha yüksektir ve öğrencinin babasının eğitim düzeyi ne kadaryüksekse, kitap sayısı, okumaya ve ders çalışmaya ayırdığı zamanı, kendiniTürkçe dersinde başarılı bulma derecesi, ilgisi ve özel ders alma saati nekadar fazla ise Türkçe başarısı da yüksektir. Okul düzeyinde ise okulunbulunduğu yerleşim yeri, okuldaki ortalama sınıf büyüklüğü ve kız öğrencioranı değişkenleri Türkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre şehirde bulunan, kız öğrenci oranı yüksek olan ve sınıf büyüklüğü az olan okullarda Türkçebaşarısı daha yüksektir. Ayrıca kız öğrenci oranı yüksek olan okullarda sahipolunan kitap sayısının da yüksek olduğu görülmektedir. Her iki uygulamadada Türkçe başarısı ile ilişkili olan öğrenci düzeyindeki değişkenler; öğrencinincinsiyeti, baba eğitimi, sahip olduğu kitap sayısı, okumaya ayırdığı zamanı, Türkçe dersinde kendini başarılı bulma derecesi, Türkçe dersinden özel dersalma durumu ve sahip olduğu öğretim yöntemidir. Türkçe başarısı ile ilişkiliolan okul düzeyindeki değişkenler ise; okuldaki kız öğrenci oranı, ortalamasınıf mevcudu ve okulun bulunduğu yerleşim yeri değişkenleridir. Elde edilensonuçlara yönelik olarak, öncelikle ailelerinin eğitim durumlarının çocuklarınınbaşarıları ile ilişkili olduğunun bilincinde olmaları gerekir. Öğretmenlerin vevelilerin kitap okumanın Türkçe başarısı ile olumlu yönde ilişkili olduğunu bilerek, öğrencileri kitap okumaya teşvik etmeleri ve sınıf içerisinde küçükkütüphaneler oluşturmaları yararlı olacaktır. Ayrıca belde ve köy okullarınınfiziki koşullarının iyileştirilmesi, sınıftaki öğrenci …