De relatie van de Vlaamse Overheid ten opzichte van de lokale besturen wijzigt van eerder hiërarchisch naar meer gelijkwaardig, binnen een breder beleidsnetwerk. Binnen deze vernieuwde interbestuurlijke constellatie wil Ruimte Vlaanderen zorg dragen voor het versterken van lokale besturen op het vlak van ruimtelijk beleid,in functie van de goede samenwerking tussen de verschillende beleidsniveaus als gelijkwaardige en betrouwbare partners gebaseerd op een reële subsidiariteit. (Departement Ruimte Vlaanderen, 2012)Een monitor rond bestuurskracht inzake ruimtelijk beleid wordt gezien als instrument om de versterking van de bestuurskracht van de lokale besturen mee vorm te geven. Het wordt beschouwd als een diagnostisch instrument voor zelfreflectie voor de lokale overheid en is bruikbaar als vertrekbasis bij overleg en discussie rond het versterken van de bestuurskracht van lokale besturen. Het ontwikkelen van die monitor gebeurt via twee complementaire onderzoeksporen. Een eerste onderzoekspoor concretiseert het instrument op basis van relevante indicatoren voor de bestuurskracht van de lokale overheden inzake ruimtelijke ordening. Het andere onderzoekspoor moet meer inzicht geven in de wijze waarop het instrument in de praktijk kan ingezet worden binnen een veranderende context van interbestuurlijke relaties en hoe het zich verhoudt tot de andere instrumenten voor ruimtelijk beleid.Het eerste onderzoekspoor is voorwerp van deze studie, het tweede onderzoekspoor werd onderzocht in een parallelle studieopdracht (Voets, Coppens, Sterkens, De Peuter, & Van Dooren, 2014). Beide onderzoeken samen zorgen enerzijds voor de uitwerking van een effectief instrument en anderzijds voor voldoende kennis om dit instrument op constructieve manier in te zetten binnen de ondersteunende opdracht van Ruimte Vlaanderen ten aanzien van de lokale overheden.